सद्भावपूर्ण समाजको परम्परागत तरिका र अवस्थामा खलल पर्नु हुँदैन

१. नेपाल भन्ने देश शदियौँदेखि वहुभाषिक, वहुसांस्कृतिक र वहुधार्मिक भएर पनि सबै धर्मावलम्बी , सबै भाषी, सबै सांस्कृतिक सभ्यता मान्नेहरु आपसमा मिलेर बसेको इतिहास छ । आज पनि संसारमा त्यसरी मिलेर बस्ने देशको बारेमा अध्ययन गर्ने हो भन्ने नेपाल पहिलो शान्तिपूर्ण सहअस्तित्वका पक्षमा आपसमा अभ्यास गरेर बसेको देशको रुपमा लिन सकिन्छ ।

२. सामाजिक न्याय र प्रजातन्त्र एकअर्कासँग अन्योन्याश्रित पक्षहरु हुन् । मानव अधिकारको पाटोले मान्छेको बाँच्ने अधिकारको वकालत गर्छ भने समाजमा कसरी सहज तरिकाले बाँच्न पाउने भन्ने बारेमा सामाजिक न्यायले व्यवस्थापन गरेको पाइन्छ । शान्तिपूर्णरुपमा एकअर्काले आपसमा सम्मानका साथ बाँच्ने र बाँच्न पाउने हकको अभ्यास र उपयोग नेपालमा भएको छ , त्यसको लागि हाम्रो प्रजातान्त्रिक व्यवस्थाले मौलिक हकहरुको प्रत्याभूत गरेको छ ।

३. नेपालमा हाल अचानक धार्मिक , सांस्कृतिक तथा सामाजिकरुपमा असहिष्णुता कसरी पलाएको हो ? थाहै भएन । कोशी प्रदेशको नामाकरणपश्चात् नै एउटा असन्तोष देखिएको थियो र त्यसको कारणले हो वा अन्य कुनै असामाजिक तत्वको प्रयासले, गोरुको मासु प्रसङ्गले, मन्दिर चर्चका प्रसङ्गले हाल धरानमा देखिएको आपसी असन्तोषले अन्य भागमा पनि फैलिने डर बढेको छ ।

४. समाजलाई एकीकृत र आपसमा समन्वय गरेर राख्नु भनेको राजनीतिक प्रयासभन्दा पनि सामाजिक समन्वयको आवश्यकता पर्छ र त्यसमा राजनीतिक नेतृत्वहरुको समझदारीपनको आवश्यकता पक्कै नै पर्छ । के कारणले समाज विचलित हुन थालेको हो भन्ने बारेमा समस्याको तल्लो तहसम्म नै पुग्नुपर्छ । माओवादी जनयुद्धका कारणले आज यो परिणाम आउन थालेको भन्ने एकथरी तर्क छ जसले गर्दा हिजोको कारण आज पनि परिणामको रुपमा देखिएको हो भनिन्छ । अनि आपसमा कलह बढाउने काममा केही विदेशीहरु पनि लागेका छन् जसले गर्दा नेपालको धर्म निरपेक्षताको विरुद्धमा लागेर सापेक्षताको पक्षमा भूमि तयार गरिन थालेको पनि भनिन्छ । तर परिणाममा चाहिँ के देखियो भने नेपाली समाज मिलेर बसेको थियो, मिलेर बस्नै पर्छ भन्ने सन्देशचाहिँ अब सबैले दिनैपर्छ ।

५.मुलुकमा अनेकानेक समस्या छन् । बाढीले आक्रान्त छ, पहिरोले पिल्सिएको छ , कहिले सुख्खाले सताउँछ, कहिले बेमौसमी हिउँ परेर सताएको छ । झन अहिले भुटानी शरणार्थीहरुका नाममा नेपाली नागरिकलाई नै नक्कली शरणार्थी तयार गरी तेस्रो देश अझ अमेरिकामा नै पठाउने कामले मुलुक बदनाम भएको बेला छ र त्यसको अनुसन्धानले अझै अन्तिम रुप लिई सकेको छैन । फेरि ललिता निवासको १४३ रोपनी सरकारी जग्गाको बारेमा पनि नक्कली मालिक तयार भएकाले त्यसको पनि अनुसन्धान चलिरहेको छ र मुद्दाको तयारी देखिन्छ । यसैबिच क्विन्टलका क्विन्टल सुनको काण्ड देखिएको छ , दृश्यमा ६१ किलो सुन छ , ३३ किलो सुन छ र ९ किलो सुन छ तर त्यसको जगमा देखिएको टनका टन सुन अवैधरुपमा नेपाल पैठारी भएर भारततर्फ गएको सुनिन्छ, देखिन्छ । त्यसको पनि अनुसन्धान हुँदैछ र त्यसको अवैध तरिकाले आउने सुनका बारेमा जाँचबुझ आयोग २०२६अनुसार एउटा शक्तिशाली आयोग गठन भएर कारण, परिणाम र निदानका लागि भावी उपायसमेत दिने गरी असोज ५ गते उच्चस्तरीय आयोग गठन हुने निर्णय भएको अवस्था छ । यसरी मुलुक एकमाथि अर्को समस्याग्रस्त देखिन्छ ।

६. यी त भए प्रशासनिकरुपमा देखिएका कमी कमजोरीमाथि सुशासनका लागि गरिएका अनुसन्धानका प्रक्रिया, जहाँ अझै अनुसन्धानमा कमी भएको भनेर औल्याइएको छ र अझ कति अनुसन्धानका दायरामा अटाउने हुन्, कति अनुसन्धानका दायरामा अटाएर अभियोजनमा अटाउने हुन् र कतिले त्यसबाट कार्बाहीको दायरामा आउने हुन् भन्ने कुराको लागि कानुनी शासनमा केही समय पर्खनै पर्नेछ ,किनभने त्यसको अन्तिम निर्णय गर्नका लागि माननीय अदालतको फैसला मान्नुपर्ने हुन्छ ।

७. कोशी प्रदेशको नामाकरणले केही सन्देश दिएकै छ । दुई तिहाइले नाम राखेको हो , यसमा तत्कालीन मुख्यमन्त्री हिम्मत कार्कीको मात्र दोष नहोला तर त्यसले किन पूर्वमा शान्तिपूर्ण आन्दोलनबाट कहिलकाहीँ हिँसात्मकसमेत आन्दोलन भयो भन्ने बारेमा सोच्ने काम पनि राजनीतिक दलहरुकै हो । पहिले दुईतिहाइको पक्षमा मत दिने पछि गएर त्यसबाट हात झिक्ने माओवादी नीतिले पनि अहिलेको समस्यामा कतै कुनै कारण पो हो कि भन्ने शंका देखिन्छ । तर माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष तथा प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले शान्तिकायम गर्नका लागि आह्वान गरेको देखिन्छ र नेपाली कांग्रेससहितका अन्य राष्ट्रिय दल तथा प्रादेशिक दलहरुले पनि शान्तिका लागि आह्वान गरेको देखिन्छ । हामीले तत्कालका लागि शान्तिपूर्ण अवस्था कायम गर्ने र भोलि पनि त्यस्ता समस्याहरु नआउन् भन्नेमा सजग हुनै पर्छ । यसलाई बुढी आमै मरिन् भन्दा पनि घरमा काल पस्यो भन्नेमा सोच्ने बेला भएको देखिन्छ ।

८. आजको प्रजातान्त्रिक, गणतान्त्रिक तथा धर्मनिरपेक्षताको बेलामा हामी कसले केको मासु खाने भन्नेमा रुमलिएका छौँ । कसैले के को मासु खान्छन् त कसैले कुनै पनि प्रकारको मासु खाँदैनन् । विवादको विषय भन्दा पनि प्रचलित नियम कानुन अनुसारको व्यवहार गर्नु हामी सबैका कर्तव्य हुनजान्छ । हजारौँ वर्षदेखि आफ्ना आफ्ना चलन , मान्यता, परम्परा र नियम मानेर आएका अनि मिलेर बसेका हामी नेपालीहरुमा कहाँबाट आयो यो खालको साम्प्रदायिकता, धार्मिक अन्धता र आपसमा मिल्ने भन्दा विभाजको रेखा कोरेर लड्ने मानसिकता ? हामीले शदियौँदेखि जे जानेका छौँ, सिकेका छौँ , त्यसैको अभ्यास गरौँ भन्ने अनुरोध जरुरी छ र आपसमा समन्वय, सहिष्णुता र सद्भावना जरुरी छ ।

९. र अन्त्यमा, हामी सबै विषयमा संक्रमणकालमा छौँ । हामीलाई मानवोचित व्यवहारको जरुरत छ आपसमा । आपसमा सम्मान, आदर, सहिष्णुता र सद्भावको जरुरत छ । कुनै पनि कुराको समाधान भनेको आपसमा बसेर छलफल र विचार विमर्शले दिन्छ । समस्याको सुरुवात एकैदिन र एकैरातमा भएको पक्कै होइन । समाधानका उपायहरु खोजौँ र तत्काल नै त्यसको समाधान निकालौँ तर आपसमा सद्भाव कायम गर्दै । धेरैवटा समस्याहरु एकैपटक देखिएका छन् , सबैको समाधान जरुरी छ , समस्याको जगमा पुगेर समाधान निकाल्नु जरुरी छ । हाम्रो सद्भावपूर्ण समन्वयात्मक समाजको अवस्थालाई सदैव कायम गर्नु पहिलो कर्तव्य हुनजान्छ । नयाँ विकल्प साप्ताहिकबाट

सम्बन्धित समाचार

जर्मनीले चन्द्रागिरी नगरको सहकार्यमा थानकोटमा प्रसुति विशेषज्ञ अस्पताल बनाउने

• २०८० भाद्र ११, ११: ४९

काठमाडौं। काठमाडौं जिल्लाको चन्द्रगिरि नगरपालिका वडा नं ४ स्थित थानकोटमा प्रसुति विशेषज्ञ अस्पताल निर्माण हुने भएको छ। चन्द्रागिरि नगरपालिकाका प्रमुख...

चिकित्सकमाथि हातपात गर्नेलाई कारबाही गर्न संसदीय समितिको निर्देशन

• २०८० भाद्र ११, ११: ४९

  काठमाडौं। संघीय संसदको शिक्षा, स्वास्थ्य तथा सूचना प्रविधि समितिले चिकित्सकमाथि कुटपिट गर्नेलाई कारबाही गर्न सरकारलाई निर्देशन दिएको छ। समितिले...

संघीयता कार्यान्वयनमा शासकीय मानसिकता परिवर्तन जरुरीः कावा प्रधानमन्त्री खड्का

• २०८० भाद्र ११, ११: ४९

  काठमाडौं। कार्यवाहक प्रधानमन्त्री तथा रक्षमन्त्री पूर्णबहादुर खड्काले संघीयताको पूर्ण कार्यान्वयनका लागि शासकीय मानसिकतामा परिवर्तनमा जोड दिएका छन्। राजधानीमा शुक्रबार...